گاز رسانی و صادرات گاز به روش CNG

گاز رسانی و صادرات گاز به روش CNG

مقدمه

کشور ایران جزو 10 کشور اول دارنده منابع عظیم گاز طبیعی[1] در جهان محسوب می­ شود. توضیح اینکه اغلب میادین گازی، در منطقه جغرافیایی جنوب کشور واقع هستند لذا شبکه توزیع سراسری گاز طبیعی (خط لوله سراسری گاز) از جنوب به تمام استان ­های کشور توسعه یافته است تا بخش­ های مختلف مسکونی، تجاری و صنعتی در کل کشور از این نعمت ارزشمند بهره مند گردند. با این وجود، معدود مناطقی در کشور وجود دارند که به دلیل صعب العبور بودن و مشکلات دسترسی امکان توسعه خط لوله سراسری گاز در آن مناطق وجود ندارد. روش مرسوم انتقال گاز یعنی استفاده از خط لوله برای گازرسانی به این مناطق مقرون‌ به ‌صرفه نیست و علاوه بر اتلاف منابع، آلودگی‌ های زیست ‌محیطی نیز دربر دارد. خصوصا اگر هدف گازرسانی به مناطق دورافتاده و صعب‌ العبور، مناطق کوهستانی و یا جنگلی باشند که فرآیند انتقال گاز با خط لوله را سخت‌ تر می ‌کند. لذا برنامه ‌ریزی برای استفاده از آلترناتیوهای موجود دیگری ازجمله روش  CNG[2]  اهمیتی بیش ‌از پیش دارد.

شرکت کنسرسیوم صنعت نفت و گاز آکام مفتخر است به کمک دانش و تجربه متخصصین خود عملکرد مثبتی در زمینه طراحی و اجرای پروژه­های گازرسانی به روش CNG ایفا نموده و طی 7 سال فعالیت خود توانسته است در بخش عمده ای از پروژه های گازرسانی به صورت CNG که در کشور اجرا شده است نقش مؤثری داشته باشد. در بخش ­های بعدی جزئیات طرح گاز رسانی به صورت CNG ارائه خواهد شد.

تعریف سیستم گاز رسانی به روش CNG

CNG به معنای گاز طبیعی متراکم شده می ­باشد. در این روش ابتدا در جایگاه اصلی (ایستگاه مادر) گاز طبیعی در مخازن مخصوصی بسته به نوع مصرف تا فشار 200 بار یا 250 بار فشرده شده و از طریق ظرفیت ریلی، جاده­ ای یا دریایی (جهت صادرات) به مبادی مصرف منتقل می ­گردد.

* از جمله مزایای این طرح می­ توان به موارد ذیل اشاره نمود:

  • عدم نیاز به احداث خط لوله به دلیل قابلیت حمل و نقل جاده ­ای، ریلی و دریایی مخازن مذکور
  • عدم آسیب به محیط زیست به دلیل عدم نیاز به احداث خط لوله
  • امکان تامین یا ارسال گاز مورد نیاز مناطق مسکونی صعب العبور و دور افتاده که دسترسی به شبکه سراسری گاز ندارند.
  • گاز رسانی به صنایع کوچک در زمان­ های پیک مصرف گاز (فصول سرد سال)
  • هزینه بسیار پایین انتقال گاز به روش CNG نسبت به هزینه ­های احداث خط لوله و ایستگاه ­های تقویت فشار بین راهی

* اصلی ­ترین بخش ­های طرح گاز رسانی به روش CNG به شرح ذیل می­باشد:

  • نحوه جابجایی (بسته به نیاز داخلی یا صادرات خارجی متفاوت خواهد بود)
  • فشار کاری
  • مخازن CNG (بسته به ظرفیت مورد نیاز متفاوت خواهد بود)
  • سبدهای ویژه حمل مخازن CNG
  • ایستگاه مادر و دختر

در بخش­های بعدی موارد فوق­الذکر تشریح خواهد شد.

طرق مختلف انتقال گاز به روش CNG

به منظور گاز رسانی به مناطق داخلی کشور می­توان از ظرفیت ریلی (راه آهن) یا جاده­ای (تریلرهای ویژه حمل مخازن CNG) استفاده نمود. جهت صادرات گاز به سایر کشورها و حتی قاره ­های دیگر، علاوه بر طرق مذکور، گاز رسانی به وسیله کشتی و از طریق راه­ دریایی در مقیاس بزرگ انجام می ­گردد. در تصاویر زیر نمونه­هایی از تریلرهای ویژه گازرسانی CNG که شرکت کنسرسیوم صنعت نفت و گاز آکام طراحی و اجرا نموده، نشان داده شده است.